Wat hebben we gemeen?
Zeven vragen over community’s in de digitale overheid
Op het Verdiepingsplein stonden dit jaar 26 community’s; gedreven professionals die zich inzetten voor de digitalisering van de samenleving en in het bijzonder de digitale overheid van Nederland. Maar wat maakt deze community’s zo waardevol?
Door Frits Bussemaker
Beeld Jiri Büller/De Beeldredaktie
Veel bezoekers van voorgaande congressen hadden inspirerende gesprekken gevoerd, maar stelden zichzelf daarna de vraag: "Hoe nu verder? Waar kan ik na dit gesprek terecht?" Dit is precies waar community’s een belangrijke rol kunnen spelen. Ze bieden een platform waar professionals elkaar kunnen vinden, kennis delen en verder kunnen bouwen op eerdere gesprekken.
1
Wat is een
community?
De kern is simpel: een community bestaat uit een groep mensen die intrinsiek gemotiveerd is, een gemeenschappelijke interesse deelt, geen hiërarchische verhoudingen heeft en regelmatig samenkomt om kennis en ervaringen te delen. Ze weten wie de echte experts zijn en waar die te vinden zijn. Zo ontstaan er waardevolle gesprekken die niet ophouden zodra het congres voorbij is. Een community is namelijk een continu platform dat het hele jaar door toegankelijk is.
2
Waar houdt een community zich mee bezig?
Focus is cruciaal. Het is van belang om een duidelijke, unieke vraag met elkaar te formuleren. Wanneer de juiste vraag is geformuleerd, kan de community echt aan de slag. Essentiële vragen die elke community zichzelf zou moeten stellen, zijn bijvoorbeeld: "Wat hebben we gemeen?" en "Hoe vullen we elkaar aan?" Deze vragen zijn uitdagend in een wereld waar succes vaak wordt gemeten aan de hand van onderscheidend vermogen en unieke waardeproposities. Toch zijn ze fundamenteel voor het succes van een community.
Is een vraag al ergens anders gesteld, dan bestaat de kans dat er al een community is die zich hiermee bezighoudt. Sluit u dan aan bij community in plaats van zelf een nieuwe te starten. Zo helpt u bestaande community’s te versterken en zorgt u voor een optimaal gebruik van ieders tijd en kennis.
3
Vormen community’s een bedreiging voor bestaande organisaties?
Absoluut niet! Community’s zijn geen vervanging van ministeries, beleidsmakers of uitvoerende instanties. In plaats daarvan versterken ze deze structuren door kennisontwikkeling en -deling over organisatiegrenzen heen te stimuleren. Dit kan soms een cultuurverandering vereisen, maar de voordelen zijn duidelijk: meer samenwerking en beter geïnformeerde beslissingen.
4
Wie geeft leiding aan een community?
Goedlopende community’s ontstaan vaak op natuurlijke wijze, als zogenoemde 'grass-roots-initiatieven'. Het zijn gemotiveerde medewerkers die het voortouw nemen en samen activiteiten organiseren. Een goede communitymanager is daarbij van onschatbare waarde. Hij of zij luistert naar de vragen die leven binnen het netwerk en houdt de focus scherp. Door de juiste kennis op het juiste moment te delen, blijven leden gemotiveerd en groeit de community organisch.
5
Hoeveel tijd kost het om een community op te bouwen?
Het opbouwen van een community gaat niet zonder slag of stoot. Er zullen ongetwijfeld momenten zijn waarop dingen anders lopen dan verwacht. Het vraagt dus tijd en inzet om een succesvolle community op te bouwen. Maar die tijd verdient zich dubbel en dwars terug. Door kennis te delen wordt voorkomen dat iedereen steeds opnieuw het wiel moet uitvinden of dezelfde fouten maakt. Dit bevordert niet alleen efficiëntie, maar ook innovatie.
6
Hoe moet een bestuurder omgaan met community’s?
Het is van belang dat bestuurders zich realiseren dat een community tijd nodig heeft om te groeien. Verwacht niet meteen tastbare resultaten. Het echte voordeel van community’s ligt in de lange termijn. Ze bieden een netwerk van ondersteuning, inspiratie en zelfs onverwachte nieuwe inzichten.
Geef community’s de ruimte om zich te ontwikkelen. Probeer niet van bovenaf te veel controle uit te oefenen. Community’s werken het beste als ze niet in een te strak keurslijf van verantwoording en aansturing gedwongen worden. In ruil daarvoor krijgt u een groep gemotiveerde medewerkers die elkaar vooruit helpen en samen werken aan een sterkere digitale overheid.
7
Welke community’s zijn er al?
Op www.digitaleoverheid.nl/communitys is een lijst van bijna 40 community’s opgenomen. Maar er zijn er nog meer actief. Dus meteen maar een oproep: community’s die zich bezighouden met de digitale overheid of digitale samenleving en die nog niet vermeld staan op digitaleoverheid.nl kunnen zich online op de website aanmelden.
Een geslaagd experiment
De deelnemende organisaties beschouwden de aanwezigheid van community’s op het congres als een geslaagd experiment. Over het algemeen was de feedback positief, al waren er natuurlijk verbeterpunten voor een volgende editie. Dit is precies hoe community’s werken: ze groeien organisch, leren van hun ervaringen en laten zo hun toegevoegde waarde steeds beter zien.
Community’s vormen de brug tussen beleid en praktijk, tussen ideeën en uitvoering. Ze bieden een platform voor iedereen die betrokken is bij de digitalisering van onze samenleving. Wat we gemeen hebben? De wil om samen te werken en elkaar vooruit te helpen voor een betere digitale overheid.
Deel dit artikel: