Persoonlijke terugblik

Het iBestuur Congres doet het gewoon (weer)! Terwijl we allemaal nog nadenken over en experimenteren met duurzaam hybride werken, zet de organisatie van het

iBestuur Congres een geweldig hybride congres neer. Zowel qua ontmoeten van collega’s op locatie als qua onderwerpen een feest van herkenning.

Burger centraal. Een steeds terugkomend thema was de burger. Of de inwoner. In ieder geval niet de klant. Die burger willen we centraal zetten in alles wat we doen. ‘De burger’ kent vele gedaanten: inwoner, ondernemer, belastingbetaler, toeslagontvanger, regelingaanvrager, statushouder en ga zo maar door. Sommige burgers zijn heel digivaardig, anderen niet. Jongere generaties willen heel anders omgaan met de overheid dan oudere generaties. Feest der herkenning: in 2017 riep het Digiprogramma op om de mens centraal te zetten. Ook de Algemene Rekenkamer zet in haar nieuwe strategie de burger als vertrekpunt en eindpunt van het onderzoek. Luisteren naar en vertrouwen hebben in burgers lijken me cruciaal om ‘burger centraal’ ook waar te kunnen maken.

Over vertrouwen gesproken: fijn dat de Denen weer terug zijn als inspiratiebron voor onze digitale overheid. Jaren geleden keken we al naar Denemarken omdat ze daar – onder andere - een hele mooie berichtenbox voor burgers hebben. Waarbij de papieren overheidspost goeddeels is afgeschaft. De sessie met onze Deense collega kon ik op locatie helaas niet volgen, maar ga ik zeker terugkijken.

Gelukkig ook ruime aandacht voor de technische aanbodkant van de digitale overheid. Onder andere cloud. Allang geen innovatie meer, zoals opgemerkt tijdens het innovatiedebat. Maar het gebrek aan standaardisatie van normen leidt tot een Babylonische spraakverwarring en belemmert een kosteneffectieve implementatie. Vanuit de leverancierskant kwam de oproep om niet met je eigen gefabriekte normenkaders te komen. Standaardisatie – van normen, maar ook van semantiek - staat gelukkig nog steeds volop op de agenda! De Algemene Rekenkamer heeft daar recent ook voor onderwerpen als AI en lifecyclemanagement aanbevelingen voor gedaan.

Veel aandacht ook voor de uitvoering of de uitvoerbaarheid van beleid. Natuurlijk voor het geweldige voorbeeld van de NOW-regeling, die in ongekend korte tijd is gerealiseerd. Ook het spanningsveld tussen het nieuwe en het bestaande kwam aan de orde. Hoe meer tijd en geld je moet steken in het onderhouden en beheren van het bestaande, hoe minder tijd en geld er is voor het nieuwe. De suggestie werd gedaan om vooraf objectief in kaart te brengen wat het kost om wetgeving uit te voeren, inclusief het effect van die wetgeving op de IT die er al is. Het lijkt mij een uitstekend idee om niet alleen vooraf in kaart brengen wat iets nieuws kost om te bouwen, maar ook wat het kost om het vervolgens jarenlang te onderhouden, te vernieuwen én uit te faseren. Van de hele levenscyclus dus. Daar kunnen we alleen maar van leren.

En dat brengt mij bij de lerende overheid. We hebben als ambtenaren en als burgers nog stappen te zetten als het gaat om digitale vaardigheden en kennis van de i-kant. Gelukkig is er RADIO: de RijksAcademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid.